Koninklijke Nederlandse Kennelclub "Cynophilia"
Pup kopen?

Pup kopen?

De vraag naar (ras)hondenpups is momenteel ongekend groot. Maar hoe vinden een gegadigde voor een pup een betrouwbare fokker, die met liefde voor het ras pups fokt?

Wie een gezonde en sociale pup wil kopen, moet op heel veel dingen letten. Weet je zeker dat een pup bij jou en jouw situatie past, niet alleen nu, tijdens de coronacrisis, maar ook daarna, als het leven weer zijn normale gang neemt? Staat ook vast dat je nu en straks voldoende tijd hebt voor de hond? En heb je door verschillende rassen, niet alleen op uiterlijk, maar ook voor wat betref het gedrag en de (werk)eigenschappen op een rij te zetten een goed doordachte keuze gemaakt welk ras of type hond het beste bij jou past? Dan is de volgende stap om te zoeken naar een goed aanschafadres. Een betrouwbare fokker fokt meestal maar met één ras, waar ze zelf weg van zijn, en kan je van alles over dat ras vertellen. Alle positieve punten, maar ook de minder fijne eigenschappen en mogelijke gezondheidsrisico’s. Zo’n fokker is lid van de rasvereniging en heeft de ouderdieren laten testen op erfelijke gebreken en die resultaten mag je ook zien. De fokker heeft maar één nestje liggen. Er gaat immers veel tijd en geld zitten in het goed opvoeden en socialiseren van de pups en bij meerdere nestjes kan dit niet optimaal gebeuren.

Broodfokker; Wat is een broodfokker?

De aanduiding ‘broodfokker’ heeft een negatieve lading, omdat in het spraakgebruik daarmee niet alleen een fokker wordt bedoeld die zijn boterham verdient met het fokken van pups, maar vooral de uitbater van een puppyfarm of de importeur van vrachtwagenladingen pups, vooral uit Oost-Europa.

Er hoeft op zich zelf genomen niet zo veel mis te zijn met een fokker, die bedrijfsmatig en professioneel met liefde en ruime aandacht voor de gezondheid en socialisatie van zijn fokdieren en pups honden fokt.

Bij de term ‘broodfokker’ denken wij echter vooral aan de fokker, die maar één doel heeft en dat is zo veel mogelijk geld verdienen aan de puppy’s, zonder daarbij stil te staan bij de gezondheid en het welzijn van de dieren. Iedereen kent de gruwelverhalen wel van tientallen honden, opgesloten in hokken die dienen als levende puppyfabrieken. De kleine, zogende pups zijn net van de tepel af en hup…daar is de volgende lading alweer. Klaar om verkocht te worden! Soms zelfs gewoon te bestellen vanaf internet, en thuis afgeleverd, welk ras je maar wilt!

Door een pup te kopen bij zo’n broodfokker, haal je een pup in huis met een grote kans op ziektes, afwijkingen en gedragsproblemen. Dat kan achteraf niet alleen flinke dierenartskosten met zich meebrengen, maar ook veel verdriet omdat sommige pups altijd problemen zullen houden en in het uiterste geval moeten inslapen. Koop ook geen pup om hem te redden uit de handen van de broodfokker. Door een pup af te nemen van een broodfokker steun je ook hun malafide handel en de verkochte pup zal snel vervangen worden door een nieuwe. De enige methode om broodfokkers te stoppen is om er niet te kopen. Eigenlijk zou zo’n broodfokker geen pups met een officiële stamboom mogen verkopen. De FCI (de overkoepelende wereldorganisatie voor rashonden) zegt daar namelijk over, dat de Raad van Beheer (de organisatie die in Nederland de stambomen voor rashonden uitgeeft) geen medewerking mag verlenen aan het fokken door hondenhandelaren en puppyfarms, hetgeen met zich meebrengt, dat aan de door de broodfokker gefokte pups geen stambomen verstrekt zouden mogen worden. Helaas komt het voor dat dergelijke broodfokkers toch stambomen voor hun pups van de Raad van Beheer krijgen. Niettemin is een goede indicatie, dat wanneer de fokker rashondenpups met en zonder stamboom verkoopt, je daar maar beter weg kunt blijven.

Soms is het best wel moeilijk om vast te stellen dat je met een broodfokker of een hondenhandelaar te maken hebt. Niet zelden doen ze er alles aan om dit te verdoezelen. Om te voorkomen dat de broodfokker/handelaar grootschalig lijkt, worden losse advertenties per ras geplaatst. De aangeboden hondenrassen zijn allemaal terug te vinden in de top-25 van populaire rassen. Hieronder een citaat van een rechtbankverslag uit 2008 om dit te verhelderen:

“Verdachten maakten gebruik van valse of vervalste hondenpaspoorten, die moesten dienen als bewijsstuk voor gezondheid, enting en/of afstamming (ras) bij het afleveren van honden. Potentiële kopers kregen ook te horen dat de uitverkoren hond in huiselijke kring was opgegroeid en aan kinderen en andere dieren gewend was. Soms werd klanten voorgespiegeld dat de door hen te kopen hond(en) drachtig was of waren en weldra zou(den) werpen.”

Wees dus voorzichtig, ga vooral niet over één nacht ijs, doe vooronderzoek en weet dat een bonafide fokker het heus niet erg vindt – zelfs zeer zal waarderen – dat je hem het hemd van het lijf vraagt; daarmee toon je immers aan heel serieus met de aanschaf van een pup bezig te zijn.

Bedrijfsmatige fokkers

In het inmiddels sinds juli 2014 door het “Besluit houders van dieren” vervangen “Honden- en Kattenbesluit” werd als bedrijfsmatige fokker aangeduid, de fokker die met zekere omvang en anders dan incidenteel (met een zekere regelmaat) fokt, ook al gebeurt dat zonder winstoogmerk. Omdat dit een vage norm is heeft de toenmalige minister van LNV voor het bedrijfsmatig fokken van honden een getalsmatige indicatie aangegeven, namelijk dat gedacht moet worden aan het fokken van 20 of meer pups in een tijdvak van 12 maanden. Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland RVO valt echter te lezen dat ook een fokker die minder dan 20 pups per jaar fokt als bedrijfsmatige fokker aangemerkt kan worden aan de hand van de volgende indicaties:

  • Je fokt niet om de dieren zelf te houden en ook niet voor jouw familie en vrienden.
  • Je verkoopt of levert de dieren af aan anderen dan familie en vrienden.
  • U vangt de dieren op tegen een vergoeding.
  • Je hebt ruimtes speciaal ingericht voor de opvang, handel of fokken van de dieren.
  • Je staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel of je hebt een btw-nummer.
  • Je adverteert.
  • Je wilt winst maken met jouw activiteiten.

Overigens, in de rechtspraak is nog geen bevestiging te vinden, dat fokkers die aantoonbaar minder dan 20 pups gemiddeld per jaar fokker tòch als bedrijfsmatige fokkers in de zin van het Besluit Houders van Dieren aangemerkt zouden worden, zoals RVO ons wil doen geloven.

Er hoeft op zich zelf genomen niets mis te zijn met een fokker, die bedrijfsmatig en professioneel met liefde en ruime aandacht voor de gezondheid en socialisatie van zijn fokdieren en pups honden fokt.

Lastig is dat de wet geen duidelijk onderscheid maakt tussen de grootschalig pups producerende broodfokker en de fokker die als bedrijfsmatig handelende fokker wordt aangeduid. Als gezegd, met een fokker die met twee of drie nesten per jaar meer dan 20 pups fokt waardoor sprake is van bedrijfsmatig handelen is niets mis, als zo’n fokker zich hard maakt voor het ras waar zijn liefde naar uit gaat en alles in het werk stelt het ras te behouden en daar waar mogelijk te verbeteren. De teef krijgt niet eindeloos nesten en wordt goed verzorgd. Ze maakt onderdeel uit van het huishouden en ligt niet ergens achteraf in een stal om enkel te dienen als levende puppyfabriek. Ook kijkt een goede fokker secuur naar de combinatie waarmee hij fokt. Hij kijkt niet alleen naar uiterlijk, maar gaat ook bloedlijnen na om te beoordelen of deze combinatie wel/niet geschikt is, of er geen ziektes door de bloedlijn sluimeren, maar ook naar het karakter van de eventuele moeder- of vaderhond omdat dit een rol kan spelen bij de karakterontwikkeling van de pups. Een goede fokker is niet alleen begaan met de puppy’s die hij fokt, maar ook met de moederhond. Vaak lopen bij deze fokkers een aantal van hun eigen fokproducten thuis rond.

Toch is, juist omdat er geen duidelijke grens kan worden aangegeven tussen bedrijfsmatig fokken en broodfok daarbij voorzichtigheid ook troef. Een fokker die voor zijn inkomen (mede) afhankelijk is van de verkoop van pups kan zeer wel andere – minder verantwoorde – beslissingen nemen als het gaat om de inzet van zijn fokdieren, dan een fokker die puur uit liefde voor het ras fokt en die voor zijn of haar inkomen niet afhankelijk is van de opbrengst van de verkoop van pups. De liefhebber zal niet fokken met teven, die niet alleen niets toevoegen aan het ras, maar vooral bepaalde risico’s op erfelijke gebreken bij de nakomelingen met zich meebrengen. Een bedrijfsmatige fokker kan zich wellicht minder goed veroorloven zo’n teef niet in te zetten bij de fokkerij en daardoor in de verleiding komen toch met deze teef te fokken.

Goede, matige en slechte fokkers

Zijn dan alleen hobbymatige fokkers betrouwbaar? Zeker niet! Het onderscheid tussen de bedrijfsmatige fokker en de hobbyfokker is immers in veel gevallen vooral het aantal pups dat jaarlijks gefokt wordt. Het is echter wel zo, dat de hobbyfokker niet per sé op financieel gewin uit is.

Ook hobbyfokkers kennen wij in alle soorten en maten. Er zijn er die net zoals de bedrijfsmatige fokker als liefhebber van het ras heel serieus met het ras bezig zijn. Deze fokkers hebben slechts één of twee teven en fokken doorgaans hoogstens twee nestjes per jaar. Ze zijn kritisch ten opzichte van potentiële pupkopers en bestoken hen met veel gerichte vragen, omdat zij zich verantwoordelijk voelen voor hun pups. Is de fokker van mening dat je niet geschikt bent om een pup van hem af te nemen, dan verkoopt hij je geen pup. Goede fokkers voelen zich betrokken bij hun pupkopers en pups en geven je toch een klein beetje “hun kindje” mee. Zij hebben de eerste weken van je pup dag en nacht paraat gestaan om ze te omringen met liefde, aandacht en zorg. Sterker nog, nog voordat je pup geboren was, waren ze al bezig met je pup! Ze zijn oprecht trots op hun ”fokproducten” en willen dan ook alleen maar de beste eigenaren matchen met hun pups. Dit soort fokkers zijn dan ook bereid om je met daad en raad bij te staan, zover dat binnen hun mogelijkheden ligt.

Er zijn ook hobbyfokkers die het bijvoorbeeld leuk vinden om eens een keer een nestje te hebben. Ook daar is niets mis mee, mits de fokker zich goed heeft voorbereid en weet waar hij of zij mee bezig is. Helaas is dat niet altijd het geval.

Heb je de indruk dat ondanks alle goede bedoelingen de fokker de zaken niet zorgvuldig en met kennis van zaken aanpakt, dan is het niet verstandig om daar jouw pup te halen. Een betrouwbare goede fokker steekt ontzettend veel tijd en geld in het uitzoeken van de ouders, gezondheidstesten, socialisatie en heeft veel ervaring om er voor te zorgen dat de eerste fase van de pup zo goed mogelijk verloopt en kan je daar ook van alles over vertellen.

Lucratiever dan drugshandel

De handel in pups is lucratiever dan handel in drugs. Daarom is het voor sommigen zo interessant om hier hun geld mee te verdienen. Bij een broodfokker denk je misschien aan een grote loods vol met kooien met zieke pups, maar niet elke broodfokker pakt het zo groots aan. Bovendien wordt al dat hondenleed zoveel mogelijk weggestopt zodat je alleen de leuke kanten ziet: men duwt een schattig pupje in je handen. Die zou je toch zo mee naar huis willen nemen? Wat je niet weet is dat dit pupje angstig en niet gesocialiseerd is. Een broodfokker zal er alles aan doen om niet als broodfokker gezien te worden. Het Landelijk Informatie Centrum Huisdieren (LICG) heeft daarom een stappenplan opgesteld om “de foute fokker” te kunnen herkennen, dat je hier kunt vinden.
Naast dit stappenplan zijn onderstaande tips ook nuttig.

Nuttige tips

– Zoek een fokker via de rasvereniging

Koop geen pup via Marktplaats, maar neem contact op met de rasvereniging. Je vindt vrijwel elk hondenras met een link naar de rasvereniging(en) hier. Een eerlijke beschrijving van een groot aantal rassen, waarbij ook de negatieve aspecten en gezondheidsproblemen niet onvermeld blijven, vind je op onze website hier. Maar pas op! Voor sommige hondenrassen zijn er meerdere rasverenigingen. Niet zelden werd een tweede (of soms derde) rasvereniging opgericht uit onvrede met de eisen op het gebied van de fokkerij. Er zijn dus soms grote verschillen tussen de gezondheids- en welzijnseisen die verschillende rasverenigingen voor hetzelfde ras stellen. De ene rasvereniging volstaat met de minimale basiseisen, die de Raad van Beheer generiek voor alle rassen heeft opgelegd, terwijl de andere rasvereniging daarin veel verder gaat en specifiek op het betreffende hondenras toegesneden gezondheids- en welzijnseisen stelt. Als er dus voor het hondenras van jouw keuze meerdere rasverenigingen zijn, is het verstandig om de eisen waaraan een nestje moet voldoen goed te vergelijken. Zoek vervolgens de verschillende fokkers, die aangesloten zijn bij de rasvereniging van jouw keuze, eerst op via internet en social media en kijk wat er naar boven komt. Bij een goede fokker mag je meerdere keren langskomen. Ga ook bij meerdere fokkers langs, nog voordat er een nestje is, om informatie te krijgen over het ras, de fokker en om de moederhond te zien.

– De fokker heeft geen pups op voorraad

Een broodfokker fokt veel pups (en doorgaans meer dan één ras) en kan daardoor het hele jaar pups verkopen. Een goede fokker heeft maar eens in de zoveel tijd een nestje waarvoor ook een wachtlijst is. Een advertentie waarin staat dat de pups oud genoeg zijn om het nest te verlaten is daarom bedenkelijk, want bij een goede fokker zouden de pups al lang gereserveerd zijn.

– De fokker bezorgt niet aan huis

Het aan huis bezorgen van pups wordt meestal gedaan om de ‘thuissituatie’ (niet zelden een vochtige schuur) te verbergen waar de pup is opgegroeid. Bij fokkers die aanbieden de pup thuis te bezorgen moeten jouw haren recht overeind gaan staan.

– Bij de fokker is maar één nest aanwezig

Een broodfokker fokt meer nesten en/of meer rassen tegelijk om zoveel mogelijk te kunnen verdienen. Een goede fokker fokt doorgaans uit liefhebberij met één ras waar ze zelf gek op zijn en veel over weten. De zorg voor de moederhond en de pups nemen ze zelf op zich; dat wordt niet uitbesteed aan kennelhulpen en stagiaires. Er gaat veel tijd en geld zitten in het goed opvoeden en socialiseren van de pups en bij meerdere nestjes kan dit niet voldoende gebeuren. De echte liefhebber beschouwt het zelf opvoeden en socialiseren van de pups nu juist als hobby en besteedt dat niet uit.

– De pup is gechipt, geregistreerd, ontwormd en ingeënt en heeft een paspoort

Een open deur, omdat het hier om een wettelijkje verplichting tot identificatie en registratie gaat. Voldoet de pup hier niet gaan, laat deze fokker dan links liggen.

– De ouderdieren zijn getest op gebreken en deze resultaten mag je zien

Er zijn nagenoeg geen hondenrassen te bedenken waar geen sprake is van erfelijke gebreken. Wel zijn er grote verschillen tussen de rassen als het gaat om het aantal en de ernst van de aandoeningen. Vraag naar de gezondheidsuitslagen niet alleen van de moederhond, maar van beide ouderdieren. Een betrouwbare fokker beschikt ook over de gezondheidsuitslagen van de vaderhond.

– De pups hebben schone ogen, oren, neusjes en kontjes en groeien op in een schone huiselijke omgeving

Aan de schone ogen, oren, neusjes en kontjes zie je dat de pup gezond is en dat de pup een schone huiselijke omgeving leeft. Koop geen pup die opgroeit in een schuur of ruimte waar bijna nooit iemand komt. Deze pups hebben geen goede socialisatie gehad met mensen en de geluiden van een dagelijks huishouden en dat kan later gedragsproblemen opleveren. Vraag naar de verblijfplaats van de pups als dit onduidelijk is. Mogelijk heeft de verkoper ze voor uw bezoek in de huiskamer gezet, maar verblijven ze in een schuur. Dat geldt natuurlijk ook voor de ouderdieren. Er zijn rassen die in een kennel gehouden kunnen worden, maar bij de meeste hondenrassen is het te verkiezen dat zij in huis worden gehouden.

– De moederhond is aanwezig bij de pups en moeder en pups zijn blij met jouw bezoek

Geloof niet in smoesjes dat de moederhond tijdelijk niet aanwezig is. Bij een betrouwbare fokker is de moederhond altijd aanwezig. Let op of de fokker er niet een willekeurige andere hond bijhaalt. Het is heel belangrijk dat de pups een goede opvoeding hebben gekregen van hun moeder. Let erop dat de pups nieuwsgierig, levendig en sociaal zijn. Het is geen goed teken als de pups suf of angstig zijn. Wordt een pupje in je handen gedrukt, of laat de fokker de pups buiten vrijelijk lopen zodat je kunt zien hij zij reageren. Dat laatste is veel beter. Angstig of agressief gedrag van de moederhond is ook geen goed teken. Grote kans dat dit gedrag later ook te zien zal zijn bij de pups.

– De fokker stelt vragen over je woon-, leef- en gezinssituatie

Een goede fokker vindt het belangrijk dat zijn pups goed terecht komen en vraagt je dus het hemd van het lijf over jouw thuissituatie, de tijd die je aan de pup en later de volwassen hond kunt besteden en de ervaring die je met honden hebt. Een broodfokker wil alleen verkopen dus zal niets of weinig vragen over uw thuissituatie. Een broodfokker reageert ook vaak afhoudend of argwanend op je kritische vragen.

– De fokker heeft ook zijn oudere honden nog thuis

Een indicatie voor een goede fokker die met liefde voor het ras en zijn honden fokt is dat hij zijn oudere honden, die niet langer ingezet (kunnen) worden bij de fokkerij zelf houdt en van mooie oude dag laat genieten. Het zegt niet alles, maar het moet je te denken geven wanneer je bij een fokker komt die al 10 jaar of langer regelmatig fokt en geen enkele hond ouder dan zes jaar heeft aangehouden.

– Mag je zelf een pup uitkiezen?

De broodfokker is al lang blij wanneer er weer een pup uit het nest wordt verkocht en laat de jou zelf uit het nog aanwezige aanbod kiezen. De betrouwbare fokker wil er alles aan doen om qua karakter de juiste pup bij jou te plaatsen. De fokker heeft navraag gedaan naar en kent dus jouw thuissituatie en zal aangeven welke pup (of pups) het beste bij jou past. Niet zelden gebruikt de fokker daarvoor een puppytest.

– Koopovereenkomst

Een bonafide fokker regelt de verkoop van pups in een fatsoenlijke koopovereenkomst waarin geregeld is dat de fokker in staat voor (erfelijke) gebreken, in elk geval die gebreken die in het eerste levensjaar van de hond aan het licht komen.

– Consumentenkoop

De aanschaf van een pup bij een bedrijfsmatig werkende fokker levert voor de koper één voordeel op; bij eventuele geschillen tussen pupkoper en fokker zijn de regels van de consumentenkoop van toepassing en op grond daarvan heb je als consument een sterkere positie, dan wanneer je een pup van een hobbyfokker koopt. Dat voordeel is overigens betrekkelijk. Een verstandige fokker zal het overigens nooit tot een geschil laten komen dat door de rechter beslist moet worden; zo’n fokker – of hij nu bedrijfsmatig fokt of als hobby – is er alles aan gelegen om het probleem fatsoenlijk en redelijk op te lossen.

Het beschermingsniveau dat de wet biedt aan consumentenkoop heeft bijvoorbeeld betrekking op de verwachtingen die een consument mag hebben als hij een product koopt en de minimum garantie waarop je recht hebt. Ook zijn er in de wet regels opgenomen voor de verkoper waarin staat dat zij vakkundig en zorgvuldig moeten handelen als er aan een consument verkocht wordt. Dit laatste houdt in, dat je voldoende informatie moeten krijgen over bijvoorbeeld de verkoopvoorwaarden en de status van de pup voordat je een weloverwogen aankoop kan doen. Deze regels gelden dus alleen voor een consumentenkoop en in principe niet voor een ‘gewone’ koop. In het geval van een ‘gewone’ koop geldt dat partijen zelf redelijke afspraken met elkaar moeten maken en er geen extra bescherming in de wet is neergelegd. Dat noemen we ook wel contractsvrijheid. Als je onder de regels van de consumentenkoop een pup koopt en de hond blijkt niet aan te sluiten bij wat je daarvan in redelijkheid mag verwachten, dan wordt dat non-conform genoemd. Denk hierbij aan een koelkast die al na drie maanden gebruik niet meer werkt. Nu ligt dit bij honden best wel anders aangezien het om levende wezens gaat en niet om een apparaat dat uit de fabriek komt. Dat laat echter onverlet, dat voor een consument die een pup koopt van een bedrijfsmatige fokker geldt, dat de pup ‘non-conform’ is wanneer de hond binnen zes maanden na aflevering gebreken vertoont. De verkoper zal dan moeten aantonen dat de pup die gebreken niet had op het moment dat hij het dier verkocht en afleverde. Als je van een hobbyfokker een pup aanschaft en er dus geen sprake is van een consumentenkoop, ligt deze situatie anders. Dan zal de koper moeten aantonen dat de pup de gebreken al had op het moment van aflevering. Met andere woorden, de bewijslast voor non-conformiteit ligt de eerste zes maanden na aankoop bij consumentenkoop bij de verkoper, en bij reguliere (gewone) koop tussen twee consumenten vanaf de aankoop bij de koper.

– Nazorg

De meeste bonafide fokkers blijven zich verantwoordelijk voelen voor de pup ook als deze verkocht is. Zij staan open voor jouw vragen en bieden de helpende hand met gerichte adviezen ook als de pup al bij jou is. Ook zijn zij bereid om de hond terug te nemen als je door omstandigheden niet (meer) voor de hond kan zorgen.

– Een pup gaat op zijn vroegst met zeven weken met je mee

Een fokker die eerder zijn pups verkoopt, overtreedt de wet. Bovendien leren pups nog heel veel van hun moeder in deze periode.

Conclusie: Koop niet vanuit emotie, maar met je verstand.

Neem de tijd om een goed afgewogen beslissing te nemen en laat je niet leiden door emotie en zeker niet onder druk zetten door de fokker. Er komt heel veel bij kijken voordat je alles op een rij hebt gezet en een verstandige keuze kunt maken. Maar als je bedenkt dat je met de aanschaf van een pup een maatje krijgt waarmee 10, 15 jaar op kunt trekken dan is dat helemaal zo gek nog niet om je goed en gedegen voor te bereiden. Als men net zo goed voorbereid en weloverwogen tot de aanschaf van een pup zou overgaan, als men bijvoorbeeld een nieuwe auto uit zou kiezen, dan zouden veel teleurstellingen voorkomen kunnen worden. Dat dit niet gebeurt is eigenlijk gek, want als men de kosten – niet alleen van aanschaf maar gedurende het gehele hondenleven (voer, cursussen, vaccinaties, dierenarts enz.) bij elkaar optelt dan kan je voor dat bedrag een nieuwe auto kopen.

Overhaaste beslissingen kunnen grote gevolgen hebben en veel leed veroorzaken, in de eerste plaats bij de hond, maar daarnaast ook bij jouw gezin. Dan hebben wij het nog niet over de tot heel forse bedragen oplopende dierenartskosten.

Wij hopen met bovenstaande tips je op weg te hebben geholpen bij het maken van een verstandige keuze.

Succes daarmee!